درس دوم :
اهداف کلی
بررسی اصول کلی که اطلاع از آنها در حیطه زبان ( الفاظ ) به ما در جهت جلوگیری از خطای اندیشه یاری می رسانند.
اهداف جزئی :
-۱آشنایی با انواع مغالطات
۱–مغالطه اشتراک لفظ
۲-مغالطه بار ارزشی کلمات
-۳مغالطه توسل به معنای ظاهری
۴–مغالطه نگارشی کلمات۵–مغالطه ابهام در عباراتذهن
ذهن
۲–آشنایی با انواع عباراتلفظ
امری در جهان خارج
خارجزبان
۳–وظیفه منطق جلوگیری از خطای اندیشه و ذهن است و ذهن با دو حیطهزبان ( الفاظ )وجهان خارجارتباط
دارد
چرا در منطق به مبحث الفاظ توجه خاصی شده است؟
برای بیان و انتقال افکار خود به دیگران ، از الفاظ استفاده می کنیم و از آنجایی که خطای در الفاظ و معنایآن می تواند
باعث خطا در اندیشیدن ( تعریف و استدلال ) شود ؛ به مبحث الفاظ در منطق توجه خاصی شده است .
مفهوم /
معنی
لفظ مصداق
مغالطه اشتراک لفظ
مغالطه بار ارزشی کلمات
مغالطهمغالطه توسل به معنای ظاهری
مغالطه نگارشی کلمات
مغالطه ابهام در عبارات
۱–مغالطه اشتراک لفظ :در هر زبانی ، گاه چند معنای متعدد به کمک یک لفظ واحد بیان می شود که به آن مشترک
لفظی می گویند .
اشتباه گرفتن کلماتی که ظاهری مشترک دارند یکی از شایعترین انواع خطاهای ذهنی است ، بیشترین کاربرد را در
لطیفه ها دارد .
۲–مغالطه بار ارزشی کلمات :کلمات در جملات مختلفی که در آنها به کار می روند بار ارزشی متفاوتی پیدامی کنند
و به کار بردن عمدی یا اشتباهی کلماتی که دارای بار ارزشی متفاوتی هستند می تواند منشأ خطای اندیشه باشد .
مرحوم شد ، به ملکوت اعلیپیوست ، مرد .به صورت الفاظ متفاوت
۳–مغالطه توسل به معنای ظاهری :
دلالت مطابقی : خانه ام را فروختم .
نحوه دلالت لفظ بر معنا در جملاتدلالت تضمنی : خانه ام را رنگ کردم .
دلالت التزامی : خانه ام را دزد برد .
به کار بردن معانی مطابقی ، تضمنی و التزامی کلمات به جای یکدیگر به خطاییمنتهی می شود که آن را مغالطه توسل
به معنای ظاهری می گویند .
مثلا : گفته بودم اگر به رستوران بیایم پول غذا را من حساب می کنمکه الان حساب کردم۳تا کباب و دو تا دوغ و یک
نوشابه می شود۴۲۵۴اما نگفته بودم که پول غذا را پرداخت می کنم .
۴–مغالطه نگارشی کلمات :معنارا می توان به دو صورت کتبی و شفاهی به دیگران منتقل کرد بنابراین:
۱–اشتباه در کتابت و نگارش می تواند باعث پدید آمدن خطای ذهنی شود .
مانند :فردا صفر تمام می شود . فردا سفر تمام می شود .
۲–عدم رعایت دقیق علائم سجاوندی و حرکات کلمات ، باعث پدید آمدن مغالطه نگارشی کلمات می شود .
۵–مغالطه ابهام در عبارات :استفاده از عبارات دو پهلو می تواند باعث بروز خطای اندیشه شود و چون در اینابهام
مرجع ضمیر مشخص نیست می تواند منشأ خطای اندیشه گردد .
مانند :رستم بر اسب نشست دستی بر سرش کشید و حرکت کرد .
دیدگاهتان را بنویسید