جزوه عربی ویژه کنکورجلسه ۱۱

🌟جملات در زبان عربی به دو صورت به کار می روند:

اسمیه و فعلیه اسمیه = مبتدا + خبر ( الطالب فی المدرسة )

فعلیه = فعل + فاعل + مفعول ( یکتب الطالب درسه )

جمله اسمیه چیست؟

🌟 جمله اي که با اسم شروع شود جمله اسميه نام دارد.

🌱جمله اسميه در زبان عربي از ۲ قسمت اصلي تشکيل شده است:

۱ – مبتدا ۲ – خبر

ويژگي هاي مبتدا: – مبتدا همواره مرفوع است يعني يکي از علامتهاي رفع ُ(ضمه و تنوین) را داراست.

– مبتدا مي تواند اسم خاص – داراي ال با تنوين – ضمير منفصل و اسم اشاره باشد

مبتدا معمولاً در ابتدای

۱-جمله ابتدائیه ۲

– جمله حالیه: « سِرتُ و القمرُ فی کبد السّماء »

۳- جمله تعیه: رأیتُ شیخاً مجلسُهُ مَهیب »

۴- جمله خبریه: « الظلمُ مرتعُهُ وخیم »

۵- درصد رصله موصول: «زار فی الذی أبوه خطیب» قرار می گیرد.

📌خبر: اسم مرفوع که معمولاً با تنوين است.

مانند : امامُ – مفيدُ

📌مبتدا + خبر = جمله اسميه اسم + اسم يا فعل يا حرف و

اسم انواع خبر:

خبر به یکی از سه صورت زیر می آید:

مفرد : الطالبُ ناجحٌ

جمله فعلیه : الطالبُ یجتهد

شبه جمله : الطالب فی المدرسة

انواع خبر را در جملات زیر ببینید

خیرٌ حلیةٍ الأدبِ  {خبر مفرد}

۲- المؤمن یحسن أخلاقَه {جمله فعلیه}

۳- الخبر علی ثلاثة أقسامٍ : مفرد ، جمله فعلیه ، شبه  جمله {شبه جمله}

مبتدا اسمی است که در ابتدای جمله اسمیه واقع شده و مرفوع می باشد.

مانند : العلمُ مفیدٌ

کلمه یا کلماتی که بعد از مبتدا می آید تا معنای مبتدا را کامل کند، خبر می گویند که مرفوع     می باشد.

مانند: العلمُ نافعٌ

راه تشخیص خبر در جمله ، دقت در معنای جمله است و باید کلمه ای را به عنوان خبر

در نظر بگیریم که کامل کننده معنای مبتدا باشد .

جملات یا اسمیه هستند یعنی با اسم شروع میشوند

ویا فعلیه میباشند یعنی اینکه جمله با فعل شروع میشود .

در جمله اسمیه دورکن مهم وجود دارد که همیشه باید به دنبال آنها بگردیم

یکی مبتدا  ودیگری خبر .

البته این بدان معنی نیست که در این نوع از جملات نقش

های دیگری  وجود ندارد .

یک جمله اسمیه هم میتواند مضاف الیه یا مجرور به حرف جریا صفت و… داشته باشد .

اما در جملات فعلیه ما می بایست به دنبال چه چیزهایی یا نقشهایی باشیم . در جملات

فعلیه همیشه دو رکن فعل وفاعل وجود دارند ولی گاهی ممکن است این جملات مفعول هم

داشته باشند . دراین نوع از جملات مجرور به حرف جر یا مضاف الیه ویا صفت و.. هم

میتواند بیاید . جمله فعليه

به جملاتي كه با فعل شروع شده باشند جمله فعليه مي گويند

واز اركان اصلي وثابت آن فعل وفاعل مي باشد.

🌈  فعل

در اول جمله همواره به صورت مفرد به کار مي رود هر چند

فاعل آن مثني يا جمع باشد. فعل و فاعل از نظر جنس مانند يکديگرند.

🌈  فاعل

نيز مانند مبتدا و خبر همواره مرفوع است.

🌈 مفعول:

اسمي منصوب است که معمولاً پس از فاعل به کار مي رود و علامت نصب نشانگر مفعول است. جارومجرور        از اجزاي غير ثابت  جملات فعليه و اسميه مي باشدجار حرفي است

که قبل از اسم به کار مي رود و آن را مجرور مي کند

( مِن- في- اِلي – عَلي – كَ – حتي – بـ – لـ – ……..) مجرور اسمي است

که پس از حرف جار به کار مي رود.

جار و مجرور معمولاً در آخر جمله به کار مي روند. جملات فعلیه آنچه مهم است این است که فاعل ( انجام دهنده کار ) همیشه

بعد از فعل قرار می گیرد

واگر این اسم که دارد کاری را انجام میدهد ، قبل از فعل آمد دیگر نمیتواند فاعل باشد .

مانند :     رجعَ الطالبونَ من السفرة  العلمیة                یا رجعت الطالبات من السفرة العلمیة

هر جمله فعليه حتماً داراي فعل و فاعل است

ولي ممكن است مفعول يا جار ومجرور نداشته باشد

يا اينكه هر دو آنها را داشته باشد يا اينكه يكي از آنها را داشته باشد .

اينك به توضيح و تعريف هر يك از اركان جمله فعليه مي پردازيم فعل : كلمه اي است كه بر انجام كار يا روي دادن حالتي  در يكي از زمان ها (گذشته- حال- آينده )دلالت ميكند  فاعل: كلمه اي است كه انجام دهنده كار است  يعني كار يا عملي از او سر مي زند واعراب آن مرفوع    ُ ___ ٌ     مي باشد

🌈مفعول :  كلمه اي است كه كار بر روي آن انجام مي گيرد و اعراب آن  منصوب   _َ___ً  است

🌈مجرور :  كلمه اي است كه بعد از حروف جاره يا جر مي آيد واعراب آن  مجرور _ِ__ٍ_   است

جمله فعلیه میتواند مفعول هم داشته باشد . مفعول کلمه ای است

که در جواب چه چیزی را وچه کسی را می گوییم .

📍مانند :

امیر  خورد . چه چیزی را؟ غذا را .            غذا در اینجا مفعول میباشد .

اعراب مفعول ـــَـــــًـــ  فتحه یا نصب است . وبه آن منصوب می گوییم .

📍مانند:

فاطمه به درخت نگاه کرد .     نظرت فاطمة ُ الی الشجرة

زینب فاطمه را دید.              رأیت زینبُ فاطمة َ

در جمله دوم اگر دقت کرده باشید متوجه شدید که زینب فاعل است   وفاعل باید مرفوع باشد وفاطمه مفعول است   ومفعول باید منصوب باشد . اما همانطور که می بینید هیچ کدام تنوین نگرفته اند .

ما در زبان عربی (را ) نداریم واین کلمه را فقط در ترجمه به کار می بریم .

اما مجرور به حرف جر چیست ؟ اسمی است که بعد از حروف جر قرار می گیرند .

حروف جر باعث میشوند که حرکت حرف آخر در    این اسم ها کسره ـــِــــٍـــ  بشود که به آنها مجرور می گوییم

.    حرف جر + اسم بعد از آن روی هم جار ومجرور می باشند .

این حروف عبارتند از : الی / علی / مِن / فی / عند / کَ چند مثال:

۱-  ضَرَبَ          حَسنٌ              حُسيناً   ( حسن  حسين  را زد )

فعل         فاعل و مرفوع       مفعول ومنصوب

۲- خَرَجتْ        التلميذةُ

فعل         فاعل و مرفوع

۳- ذَهَبَ         المعلمُ                اِلي                المدرسةِ

فعل      فاعل ومرفوع       حرف جر        مجرور به حرف جر

۴-  راَيتْ         فاطمةُ                   نجمَةً                في            السَّماءِ

فعل      فاعل و مرفوع     مفعول و منصوب      حرف جر     مجرور به حرف جر