خواستگار مسئولیت پذیر چه شکلی است؟

برنامه ریزی | برنامه ریزی | اهداف بزرگ | برنامه | زندگی | احساس | برنامه | تست روانشناسی

خواستگار مسئولیت پذیر چه شکلی است؟

عبارات مهم : برنامه ریزی – برنامه ریزی

مسئولیت پذیر بودن باعث انجام بهتر و صحیح تر کارها و پرسشها می شود. اشخاص مسئولیت پذیر به علت پاسخگو بودن قابل اعتمادترند و جلب اعتماد دیگران یکی از زمینه های مهم پیشرفت و بهتر و آرام تر شدن زندگی است.

مسئولیت پذیری همراه با قبول مسئولیت های بزرگ تر(به شرطی که فرد شرایط مورد نیاز و کافی امور مربوطه را داشته باشد) عاملی مهم جهت تسریع روند پیشرفت های فردی و اجتماعی هست. این شاخصه در هر حرفه یا شغلی بر میزان اعتبار اجتماعی شخص می افزاید. احساس ارزشمند بودن و عزت نفس از نتیجه های دیگر آن هست. اینان به علت اعتباری که در جامعه کسب می کنند برجسته تر هستند و بدهید ترتیب ترقی و پیشرفت را نصیب خود و جامعه می کنند.

در روند افزايش مسئوليت پذيری خود يا تقويت آن در ديگران، باثبات بودن و متعهد بودن ۲ شرط مهم و اساسی هست. هر قدر در انجام کار جدی تر باشيم و پايداری را در خود تقويت کنيم، احتمال دستيابی به اهداف مان بيشتر می شود. تلاش کنيد مسئوليتی را که پذيرفته ايد ولو هر قدر کوچک به طور منظم انجام دهيد. به عنوان نمونه اگر مسئوليت بيرون گذاشتن زباله به شما محول شده، تلاش کنيد هميشه خودتان اين کار را انجام دهيد. انجام دادن گاه به گاه يک عمل باعث ايجاد خستگی و بی حوصلگی و در نتيجه ترک آن می شود.

ویژگی های افراد مسئولیت پذیر:
داشتن اعتماد به نفس
فعال بودن و پویایی
قبول شکست ها درصورت ناکامی به جای مقصر دانستن دیگران یا توجیه شکست ها
تلاش جهت جبران ناکامی ها
انعطاف پذیر بودن درصورت لزوم
پاسخگو بودن نسبت به امور محوله
هدفمندکردن فعالیت ها
برنامه ریزی جهت دسترسی به اهداف از قبل تعیین شده

يکی از ويژگی های مهم شخصيتی که در موفقيت ما نقش عمده ای ايفا می کند، مسئوليت پذيری هست. احتمالا شما نيز تا به حال با افرادی مواجه شده است ايد که به دقت وظايف ارزش را انجام می دهند و نيازی به تذکر ديگران ندارند، از طرف ديگر حتما اشخاصی را هم مشاهده کرده ايد که به وظايف خود اهميتی نمی دهند و جهت مسئوليتی که به عهده دارند هيچ ارزشی قائل نيستند. ما غالبا جهت توصيف دسته نخست از واژه مسئوليت پذير استفاده کرده و دسته دوم را انسان هايی بی مسئوليت قلمداد می کنيم. اگرچه اين تعريف از مسئوليت پذيری اشتباه نيست، ولی روانشناسان تعريف دقيق تری از اين ويژگی ارائه داده اند. سرتو (۱۹۸۹) مسئوليت پذيری را يک الزام و تعهد درونی از سوی فرد جهت انجام مطلوب همه فعاليت هايی که بر عهده او گذاشته شده است هست، تعريف می کند و اعتقاد است مسئوليت پذيری از درون فرد سرچشمه می گيرد. فردی که مسئوليت کاری را بر عهده می گيرد، توافق می کند که يکسری فعاليت ها و کارها را انجام دهد يا بر انجام اين کارها به وسیله ديگران نظارت داشته باشد.

بسياری از افراد دوست دارند که مسئوليت پذيرتر شوند، ولی فکر می کنند که چون وارد سنين بزرگسالی شده است اند، ديگر قادر نيستند جهت رشد و پرورش اين ويژگی، کاری انجام دهند. درست است که مسئوليت پذيری نيز مانند هر ويژگی ديگری در دوران کودکی سريع تر آموخته می شود، ولی اين بدان معنا نيست که اگر فردی در کودکی به هر دليلی مسئوليت پذيری را نياموخت به ناچار بايد در طول عمر خود با عدم مسئوليت پذيری و عواقب ناشی از آن دست و پنجه نرم کند.

نتايج مطالعات گوناگون نشان داده است که خوشبختانه مسئوليت پذيری ارثی نيست، بلکه معنا و مفهومی قراردادی، اخلاقی و تربيتی است که می تواند در هر زمانی فراگرفته شود. ممکن است شما مجبور شويد به دليل از دست دادن وقت معمول يادگيری اين ويژگی (دوران کودکی) وقت بيشتری صرف تمرين و آموختن آن کنيد، ولی مهم اين است که بالاخره مسئوليت پذيری را فراخواهيد گرفت. به همين باعث روانشناسان راهکارهايی را جهت افزايش مسئوليت پذيری ارائه کرده اندکه در ادامه به ذکر آنها می پردازيم.

از اشتباه کردن نهراسيد
به خاطر داشته باشيد که احساس مسئوليت هنگامی در افراد به وجود می آيد که به آنها مسئوليت داده شود. در عين حال فرد بايد در مورد اثربخشی پاسخ هايش، بازخورد دريافت کند و در مورد راه های گوناگونی که در دیگر موقعيت ها مناسب هستند، اطلاعاتی داشته باشد. اگر از غلط های خويش درس بگيريد، عملکرد بهتری در آنچه انجام می دهيد، به دست خواهيد آورد. ولی چنانچه نتوانيد ياد بگيريدکه آیا کارتان اشتباه بوده است يا به جای آن می توانستيد چه کار ديگری انجام دهيد، هرگز در کارتان پيشرفت نخواهيد کرد. بدين منظور هرگاه در کاری شکست خورديد، از خودتان اين سؤالات را بپرسيد: چه رفتارهای اشتباهی را مرتکب شده است ام؟ چه درس ها يا آگاهی هايی از اشتباهاتم به دست آورده ام؟ سپس تلاش کنيد با پاسخ دادن به اين سؤالات بينش کامل و دقيقی نسبت به کار خود به دست آوريد تا در تلاش بعدی موفق شويد.

به خاطر داشته باشيد که مسئول بودن به معنی پيروی کورکورانه از ديگران نيست
توانايی اخذ تصميم های درست، عامل عمده تکامل حس قدرت يا کنترل کردن شرايط زندگی خويش هست. نتايج پژوهش های متعدد حاکی از آن است که بين مسئوليت پذيری و تصميم گيری رابطه تنگاتنگی وجود دارد. شک نيست که مردد و بی تصميم بودن يک راه بی مسئوليت بودن هست. با خود بينديشيد که در اتخاذ چه تصميماتی دچار ترديد می شويد. جهت پی بردن به اين موضوع، از گام های متوالی مهارت حل مسئله بهره بگيريد. از آنجايی که در يکی از شماره های پيشين اين مهارت را به تفصيل شرح داده ايم به بيان مختصر آن بسنده می کنيم. اين مراحل به اختصار عبارتند از:

۱٫ مشخص کردن مسئله ای که نياز به تصميم گيری دارد.
۲٫جست وجوی راه حل های مختلف
۳٫ارزيابی راه حل ها و گزینش بهترين آنها
۴٫عملی کردن راه حل ها.

از برنامه ريزی غافل نشويد
برنامه ريزی و تهيه فهرستی از کارها، اهداف و وظايف تان به شما کمک می کند تا به اندازه توان تان تلاش کنيد و انتظارات غيرواقع بينانه ای از خودتان نداشته باشيد. به علاوه مکتوب کردن اهداف تان باعث می شود که آنها را جدی تر بگيريد و جهت نيل به آنها بيشتر تلاش کنيد. به خاطر داشته باشيد که رسيدن به اهداف بزرگ تنها از طريق برداشتن گام های کوچک و متوالی ميسر هست. نشانه تان را به اهداف جزئی تر تقسيم کرده و بعد از طی هر قدم به عبور از مرحله بعد بينديشيد.

تلاش کنيد احساس قدرت را در خود افزايش دهيد
افراد جهت برخورداری از عزت نفس زياد (يکی از ويژگی های مرتبط با مسئوليت پذيری)، به حس قدرت نياز دارند. داشتن احساس قدرت به معنی آن است که فرد دارای منابع، وقت و قابليت تأثيرگذاری بر شرايط زندگی خويش هست. فرد بايد وقت داشته باشد که گزینش کند و تصميم بگيرد، کفايت خويش را اعمال کند و وظايفی را که با توانايی های وی مطابقت دارد، به انجام برساند. بدين منظور مورد نیاز است تلاش کنيد که وقت هايی را جهت ابراز کفايت خود به وجود آوريد و به محض اينکه سطح کفايت تان اوج رفت، وقت هايی جديدی به وجود آوريد تا بتوانيد آنچه را که آموخته ايد، تمرين کنيد.

برای افزايش حس قدرت در خود مورد نیاز است هنگام رؤيارويی با پرسشها متفاوت به ۳ عامل توجه کنيد تا ميزان مسئوليت پذيری خود را افزايش دهيد. اين عوامل عبارتند از:

الف- امکاناتی که در اختيار داريد
ب– وقت انجام کار مورد نظر
ج– قابليت انجام آن کار

خواستگار مسئولیت پذیر چه شکلی است؟

برای برنامه ريزی به ديگران کمک کنيد
هر سال حداقل به يک نفر کمک کنيد تا اهداف و برنامه هايش را مشخص کند. او را تشويق کنيد تا فهرستی از اهداف بلند مدت خود تهيه کرده و گام های مورد نیاز جهت رسيدن به اين اهداف را يادداشت کند. هرچند وقت يک بار از او بخواهيد که يادداشت هايش را به شما نشان دهد و بگويد چقدر به اهداف خود نزديک شده است هست. به خاطر گام هايی که برداشته وی را تشويق کرده و او را راجع به اشتباهاتش راهنمايی کنيد.

سعی کنيد مطلبی کسل کننده ولی مفيد را بياموزيد
اغلب مردم می دانند که بالاخره بايد کار خاصی را انجام دهند، ولی اين فرايند آنقدر به نظرشان خسته کننده می آيد که تا جايی که می توانند از انجام آن طفره می روند و به فعاليت های ديگری که براي ارزش لذت بخش هستند می پردازند. کار مفيدی که شما مي خواهيد انجام دهيد چيست؟ يادگيری لغات يک زبان بيگانه؟ يا آموختن شيوه حسابداری کامپيوتري؟ اطمينان حاصل کنيد که اين کار،کاری است که بايد در گذشته به انجام می رسيده، ولی تنها به دليل خسته کننده بودن تا به حال به تعويق افتاده است.پس از اينکه عنوان مشخص شد به کتابخانه برويد و کتابی در آن مورد به امانت بگيريد،سعی کنيد که کتاب را به طور کامل و با دقت بخوانيد.

تعريف دقيقی از مسئوليت پذيری داشته باشيد
مسئوليت پذيری يعنی قابليت پذيرش، پاسخگويی و به عهده گرفتن کاری که از کسی درخواست می شود و شخص حق دارد که آن را بپذيرد يا رد کند. هنگامی که فردی می خواهد مسئوليت را بپذيرد، بايد جهت او کاملا مشخص شود که عنوان درخواست چيست و در برابر به عهده گرفتن آن چه چيزی به دست می آورد. در واقع مسئوليت انتخابی آگاهانه هست، درست مثل قراردادی نانوشته که تمام اجزای آن جهت فرد مشخص هست. هنگامی که فردی احساس مسئوليت کند، ديگر لزومی ندارد که ديگران به او بگويند که در هر موقعيتی چگونه عمل کند. افراد در نتيجه توجه به مقررات، ارزيابی تجربه های خويشتن و رسيدن به نتيجه گيری های واقع گرايانه آن تجربه ها، الگوی رفتاری مناسبی را اختيار می کنند.

آیا شما هم گاهی با خود فکر می کنید که اصلا انسان مسئولیت پذیری نیستید و از این عنوان ناراحت می شوید؟ یا از آن دسته افرادی هستید که به مسئولیت پذیر بودن خود می بالید و به این شاخصه مثبت خود افتخار می کنید؟ از آنجایی که تعاریف متعددی راجع به مسئولیت پذیری وجود دارد، ممکن است تصوری که شما در این باره از خودتان دارید، کاملا درست نباشد. آزمون زیر به شما کمک می کند که دریابید آیا واقعا فرد مسئولیت پذیری هستید یا خیر و آیا خواستگارتان از شاخصه مسئولیت پذیری برخوردار است؟

لطفا عبارات زیر را به دقت خوانده و میزان موافقت یا مخالفت خود با هر یک از آنها را با استفاده از گزینه های (کاملا موافقم، موافقم،نظری ندارم،مخالفم یا کاملا مخالفم) مشخص کنید:

۱٫ من وسایل متعلق به خود را تمیز و مرتب نگه می دارم.
۲٫ من به خوبی می توانم وقت و فعالیت خود را طوری تنظیم کنم که کارهای محوله به موقع انجام شود.
۳٫ آدم بسیار منظم و با برنامه ای نیستم.
۴٫ تلاش می کنم وظایف محوله به خود را با صداقت و درستی انجام دهم.
۵٫ من دارای اهداف دقیق و روشنی هستم و جهت دستیابی به آنها طبق برنامه منظمی عمل می کنم.
۶٫ قبل از شروع هر کاری وقت زیادی تلف می کنم.
۷٫ جهت دستیابی به اهداف خود سخت تلاش می کنم.
۸٫ هنگامی که تعهدی می دهم هر لحظه آن را اجرا می کنم.
۹٫ بعضی اوقات آنطور که باید صادق و قابل اطمینان نیستم.
۱۰٫ آدم سازنده و مولدی هستم و هر لحظه مسئولیت های خود را به انجام می رسانم.
۱۱٫ به نظر نمی رسد هرگز بتوانم کارهای خود را نظم و ترتیب دهم.
۱۲٫ تلاش می کنم همه کارهای خود را به عالی ترین نحو انجام دهم.
۱۳٫ بدهکاری هایم را سر موقع و کامل پرداخت می کنم.
۱۴٫ برایم مسئله است خود را مجبور به انجام وظایفم کنم.
۱۵٫ هنگامی که کاری را به دست می گیرم تقریبا هر لحظه آن را به آخر می رسانم.
۱۶٫ غالبا کارهایم را بدون برنامه ریزی زمانی انجام می دهم.
۱۷٫ جهت جلوگیری از دوباره کاری تلاش می کنم کارهایم را با دقت انجام دهم.
۱۸٫ آنقدر کارهای ریز و کوچک جهت انجام دادن دارم که گاهی تمام آنها را نادیده می گیرم.
۱۹٫ هنگامی که می خواهم به یک سفر کوتاه بروم، از قبل با دقت در رابطه با آن برنامه ریزی می کنم.
۲۰٫ وقت زیادی را جهت پیدا کردن چیزهایی که سر جای ارزش نگذاشته ام صرف می کنم.

شیوه نمره گذاری:
در عبارات۱۹ ،۱،۲،۴،۵،۷،۸،۱۰،۱۱،۱۲،۱۳،۱۵،۱۷ به گزینه کاملا موافقم۴ امتیاز، موافقم۳ امتیاز، نظری ندارم ۲ امتیاز، مخالفم یک امتیاز و کاملا مخالفم صفر امتیاز تعلق می گیرد. در عبارات۳،۶،۹،۱۱،۱۴،۱۶،۱۸،۲۰ نمره گذاری معکوس هست، یعنی به عبارت کاملا موافقم صفر امتیاز، موافقم یک امتیاز، نظری ندارم۲امتیاز، مخالفم ۳ امتیاز و کاملا مخالفم ۴ امتیاز تعلق می گیرد. حالا امتیازات خود را باهم جمع کنید.

نتیجه گیری:
امتیاز بالاتر از ۵۰: به شما تبریک می گوییم، شما فرد مسئولیت پذیری هستید. شما اهداف و برنامه های خاصی را در زندگی خود تعیین کرده و جهت دستیابی به آنها می کوشید. از طرف دیگر به قول و قرارهای تان سخت پایبندید و به همین علت اطرافیان تان کاملا به شما اطمینان دارند. به علاوه شما به خوبی از ارزش وقت این موهبت الهی آگاهید و بنابراین آن را بیهوده هدر نمی دهید.

امتیاز پایین تر از ۵۰: متاسفانه حس مسئولیت پذیری شما ضعیف هست، البته این گفته به این معنا نیست که شما به اصول اخلاقی پایبند نیستند، بلکه منظور این است که معمولا دقت کافی جهت انجام کارها ندارید و در جهت رسیدن به اهداف خود نیز چندان مصر و پیگیر نیستید. بعضی از شواهد پژوهشی نیز نشان می دهند که نیاز به لذت طلبی و علاقه مندی به امور جنسی در افراد دارای نمره پایین زیاد از افرادی است که نمره های اوج کسب می کنند.

منبع:مجله زندگی ایده آل